Tìm hiểu về dung dịch xút lỏng NaOH

Xút dạng rắn

Xút NaOH được sử dụng như thế nào?

Là một hóa chất cơ bản có nhiều đặc tính riêng biệt, người ta ứng dụng xút rất nhiều giúp nó trở thành một trong những hóa chất phổ biến nhất hiện nay. Cùng tìm hiểu xem cụ thể ứng dụng của nó là gì nhé.

1. Xút sản xuất hóa chất tẩy giặt:

- Sản xuất xà phòng: Xà phòng được sản xuất từ phản ứng xà phòng hóa bằng cách đun sôi chất béo với dung dịch xút NaOH, các chất béo được xút thủy phân thành muối natri và glyxerol. Dung dịch muối natri thu được chính là xà phòng. Sau khi tách glyxerol khỏi xà phòng, người ta tiến hành tách xà phòng triệt để bằng cách pha dung dịch xà phòng với xút pha loãng, khi đó dung dịch sẽ tách ra hai lớp, lớp trên là xà phòng mịn, lớp dưới là hỗn hợp nước, muối và tạp chất.

- Sản xuất chất tẩy rửa: do NaOH thủy phân chất béo nên người ta dùng xút NaOH để sản xuất chất tẩy rửa các đường ống nước thải sinh hoạt gia đình hay đường ống cống.

2. Ứng dụng xút trong ngành dệt - nhuộm:

- Trong quá trình xử lý vải bông, dung dịch xút lỏng được dùng để nấu vải nhằm loại bỏ sáp khô pectins khỏi vải làm vải mềm hơn. Sau đó người ta cho xút tác dụng với vải bông kéo căng giúp vải bóng hơn và nhanh hấp thụ màu nhuộm hơn. Ngoài ra xút vảy còn được dùng trong công đoạn tẩy trắng vải trước khi nhuộm.

- Để làm bản in mới từ bản in cũ, người ta cho dung dịch xút đậm đặc tiếp xúc với lớp màng đã quang hóa trên bản in cũ một thời gian, sau đó phun tia nước áp lực để loại bỏ lớp màng này để tạo bản in mới.

- Trong in hoa trên vải: khi dùng thuốc nhuộm Naphtol in hoa trực tiếp, phần thuốc nhuộm dư lại trên vải không tan trong nước nên có thể dùng NaOH để khử Naphtol trên vải.

3. Ứng dụng xút trong sản xuất bột giấy:

- Trong quy trình sản xuất bột giấy bằng công nghệ Kraft: Sử dụng hỗn hợp kiềm gồm có NaOH và Na₂S hòa tan lignin và semi-cellulose trong vụn gỗ, rơm rạ, tre nứa,...để giải phóng celluose dạng sợi. Đây chính là thành phần chính để làm nên bột sulfat để sản xuất giấy.

4. Sử dụng dung dịch NaOH sản xuất tơ sợi nhân tạo:

- Sản xuất tơ sợi từ thân cây chuối: Để sản xuất tơ sợi từ thân cây chuối, trước tiên phải bóc lấy phần bẹ loại bỏ phần lõi từ thân cây chuối, ép loại bỏ nước, sau đó sử dụng dung dịch xút NaOH ngâm bẹ chuối sẽ thu được sợi tơ.

- Sản xuất sợi Rayon vosco từ xơ tre: Ngâm xơ tre trong dung dịch xút NaOH 15-20% sẽ tạo thành cellulose kiềm, sau đó cho sulfur hóa tạo thành cellulose natri xanthate rồi cho vào bình chứa dung dịch NaOH loãng để tạo dung dịch visco. Dung dịch visco được đưa vào hệt thống bình chứa có khí nén để ép phun ra khỏi vòi phun có nhiều lỗ nhỏ thành dạng sợi. Dung dịch visco được phun vào bình chứa axit sulfuric loãng để thủy phân tạo thành sợi cellulose tái sinh. Cuối cùng sấy khô ta thu được sợi visco.

5. Xút trong ngành thực phẩm:

- Xút trung hòa được axit nên trong ngành thực phẩm, người ta dùng xút để loại bỏ các axit béo trong khâu tinh chế dầu thực vật và động vật trước khi sử dụng sản xuất thực phẩm.

- Xút còn được dùng để pha chế dung dịch kiềm rửa rau củ quả trước khi chế biến hoặc đóng hộp.

- Xút cũng được dùng để loại bỏ vỏ cà chua, khoai tây và các loại trái cây, rau quả để đóng hộp và cũng là thành phần trong chất bảo quản thực phẩm ngăn ngừa nấm mốc và vi khuẩn phát triển.

6. Xút trong chế biến quặng nhôm:

- Xút có thể dùng làm sạch quặng nhôm trước khi chế biến. Theo phương pháp Bayer, NaOH trộn với quặng boxit đã nghiền để hòa tan các khoáng chất chứa nhôm nhằm tinh tế oxit nhôm.

7. Xử lý dầu thô:

- Sử dụng dung dịch xút lỏng NaOH để trung hòa axit, sulfur và các tạp chất trước khi chế biến dầu thô.

8. Xút trong ngành hóa mỹ phẩm:

- Xút được dùng làm phụ gia và chất độn trong ngành hóa mỹ phẩm nhờ khả năng kết tủa và khả năng hút các phân tử nước từ môi trường xung quanh. Nó được dùng như dung môi trung hòa các hoạt chất khác nhau đồng thời làm chất cân bằng độ pH và hút nước cho mỹ phẩm.

- Xút cũng được dùng để chế tạo hoạt chất tẩy rửa và tạo bọt trong sữa tắm, dầu gội, kem tẩy lông. Xút NaOH được dùng sản xuất các sản phẩm chăm sóc cá nhân với các nồng độ khác nhau như nồng độ 5% dùng tẩy da chết ở móng tay, nồng độ 2% dùng để duỗi tóc thông thường, nồng độ 4.5% dùng duỗi tóc chuyên nghiệp.

9. Xút trong sản xuất dược phẩm:

- NaOH được dùng để sản xuất nhiều loại thuốc như thuốc giảm đau aspirin, thuốc chống đông máu, thuốc giảm cholesterol.

Ngoài các ứng dụng kể trên, xút ăn da NaOH còn có rất nhiều ứng dụng khác như sản xuất nhựa epoxy, điều chỉnh độ pH trong nước, tái sinh hạt nhựa trao đổi ion, mía đường,...

Như vậy, qua bài viết hy vọng Haihachem đã giúp bạn đọc hiểu rõ về các ứng dụng của xút NaOH trong đời sống cũng như các ngành sản xuất.